Thứ tư, 26/09/2018 |
Vaccine chủng ngừa thuỷ đậu có khả năng phòng bệnh đến 80%-90%. Những người bị thuỷ đậu sau tiêm chủng, nếu có thì thường cũng chỉ bị bệnh nhẹ với rất ít nốt đậu (<50 nốt) và không bị các biến chứng.
Thuỷ đậu là một bệnh có tính truyền nhiễm cao và lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp hay qua không khí do bệnh nhân nói chuyện, ho, hắt hơi. Bệnh nhân thuỷ đậu có thể lây bệnh cho người khác từ 1-2 ngày trước khi các nốt đậu xuất hiện cho đến khi tất cả các bóng nuớc đóng vẩy (7-8 ngày).
Bệnh có thể khởi phát từ 7-21 ngày sau khi tiếp xúc với bệnh nhân. Ở trẻ em, bệnh thường có diễn tiến từ 7-10 ngày và trẻ có thể phải nghỉ học đến 1 tuần để diều trị và tránh lây lan cho cộng đồng.
Bệnh do siêu vi gây ra, việc điều trị chủ yếu là làm giảm nhẹ các triệu chứng và giảm nguy cơ gây biến chứng.
Thủy đậu có thể phòng ngừa được không?
Bệnh có thể phòng ngừa sự lây lan của bệnh thuỷ đậu bằng các phuơng pháp sau:
- Cách ly tốt bệnh nhân, tránh tiếp xúc thân mật, gần gũi cho đến khi bệnh nhân hồi phục hẳn.
- Biện pháp tốt nhất là chủng ngừa để phòng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Vaccine chủng ngừa thuỷ đậu có khả năng phòng bệnh cho 80%-90% người được tiêm chủng. Những người bị thuỷ đậu sau tiêm chủng, nếu có thì thường cũng chỉ bị bệnh nhẹ với rất ít nốt đậu (<50 nốt) và không bị các biến chứng.
Thuốc chủng ngừa loại nào và cách tiêm phòng?
Thuốc chủng ngừa thuỷ đậu hiện nay có giá trung bình khoảng trên dưới 300.000đ một liều (Varilrix, Okavax, Varivax, Variclla GCC). Vaccine ngừa thủy đậu có khả năng phòng bệnh cho 80%-90% người được tiêm chủng, được điều chế từ một chủng virus gây thuỷ đậu đã được làm yếu đi với liều như sau:
- Tất cả trẻ em từ 12 tháng đến 18 tháng tuổi: Tiêm một lần duy nhất.
- Trẻ em từ 19 tháng tuổi đến 12 tuổi chưa từng bị thuỷ đậu: Tiêm một lần duy nhất.
- Tuy nhiên hiện nay có nhiều khuyến cáo để tăng hiệu quả bảo vệ, vaccine thủy đậu nên được tiêm nhắc lại mũi thứ 2 cách mũi thứ nhất khoảng 1 tháng.
- Trẻ em trên 12 tuổi và người lớn chưa từng bị thuỷ đậu: Tiêm hai lần cách 6-8 tuần.
VARICELLA - GCC (Hàn quốc) và OKAVAX (Pháp)
Vaccine VARILRIX (Bỉ) và VARIVAX (Mỹ)
Nên tiêm ngừa rộng rãi cho tất cả các đối tượng có thể mắc bệnh, đặc biệt:
- Người sống trong các môi trường dễ lan truyền bệnh thuỷ đậu như giáo viên, học sinh, người chăm sóc nuôi dạy trẻ, nhân viên y tế, quân nhân, công nhân các cơ quan, xí nghiệp.
- Người thường đi du lịch.
- Phụ nữ tuổi sinh sản và không có thai. Tránh mang thai trong 3 tháng sau khi tiêm ngừa vì vaccine thuỷ đậu có thể ảnh hưởng không tốt đến thai nhi.
Vaccine phòng thuỷ đậu bắt đầu có tác dụng phòng bệnh từ 3-5 ngày sau khi tiêm trong khi thời gian ủ bệnh của thuỷ dậu phải mất từ 7-21 ngày. Do đó tốt nhất ta nên đi chủng ngừa thuỷ đậu ngay sau khi vừa tiếp xúc với bệnh nhân. Ở trường học hoặc ờ những môi trường có nguy cơ lan truyền thuỷ đậu, bệnh có thể bùng phát sau 3-6 tháng.
Tạp chí The New England Journal of Medicine số 11, tập 356 ra ngày 15/3/2007 vừa công bố kết quả khảo sát của CDC (Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ) và ngành Y tế Los Angeles đối với 350.000 người đã được chủng ngừa thủy đậu ở vùng Los Angeles trong 10 năm (1995-2004) cho thấy: Có 11.356 người vẫn mắc bệnh thuỷ đậu sau này, trong đó có 1080 người (9,5%) phát bệnh từ vừa đến nặng. Ở các trẻ em lứa tuổi từ 1-12 đã chủng ngừa với một liều duy nhất, tỉ lệ mắc bệnh thuỷ đậu gia tăng đáng kể theo khoảng thời gian sau chích ngừa:
- 1,6/1000 sau 1 năm,
- 9/1000 sau 5 năm
- 58,2/1000 sau 9 năm.
Các trẻ em lứa tuổi từ 8-12 đã được chủng ngừa một liều trên 5 năm, tỉ lệ mắc bệnh thuỷ đậu dạng nặng thường cao hơn các em mới được chủng ngừa chưa đến 5 năm.
Dựa trên cơ sở các kết quả nghiên cứu này, vào tháng 6/2006,ACIP - Uỷ ban Cố vấn về Thực hiện Chủng ngừa (Advisory Committee of Immunization Practices) của CDC đã có khuyến cáo về việc chủng ngừa thủy đậu như sau:
Tất cả trẻ em <13 tuổi nên được chủng ngừa thuỷ đậu với 2 liều vaccine:
- Liều thứ nhất: 12 – 15 tháng tuổi.
- Liều thứ nhì: 4 – 6 tuổi, trước khi đi học. (Liều thứ nhì có thể được tiêm sớm hơn, cách liều thứ nhất 3 tháng).
Trẻ em >13 tuổi và người lớn:
Tiêm 2 liều, cách nhau 6-8 tuần.
Đây là khuyến cáo của ACIP vì hiệu quả miễn dịch của vaccin ngừa thuỷ đậu giảm dần theo thời gian, chỉ với một liều tiêm phòng duy nhất cho trẻ <12 tuổi đã không đủ bảo vệ cho các cháu. Vấn đề này đang rất cần sự hướng dẫn thực hiện của Bộ Y Tế trong tình hình bùng phát bệnh thuỷ đậu hiện nay ở nước ta.
Những việc cần lưu ý khi chủng ngừa thuỷ đậu:
Vaccine phòng thủy đậu bắt đầu có tác dụng từ 3 – 5 ngày sau khi tiêm trong khi thời gian ủ bệnh của thuỷ đậu phải mất 7 – 21 ngày. Do đó, tốt nhất ta nên đi chích ngừa ngay sau khi vừa tiếp xúc với bệnh nhân để phòng bệnh và nếu có bị lây bệnh thì cũng ở dạng nhẹ ít biến chứng.
Tránh không dùng Aspirine ít nhất 6 tuần sau khi chích ngừa.
Không tiêm ngùa thuỷ đậu trong các trường hợp sau:
- Người đã từng bị thuỷ đậu.
- Người bị dị ứng với một trong các thành phần của vaccin, với Neomycin, Kanamycin, Erythromycin.
- Phụ nữ đang có thai, trẻ đang dùng Aspirine,
- Người mắc các bệnh lý đang tiến triển, sốt cao > 38.5oC.
- Người mắc bệnh lao chưa được điều trị.
- Người đang dùng các sản phẩm huyết học (truyền máu, immunoglobulin) trong vòng 5 tháng trước ngày tiêm ngừa.
- Người đang bị các loại bệnh ung thư, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, đang điều trị bằng corticoides lâu ngày( suyễn, viêm khớp…), bị suy giảm miễn dịch, nhiễm HIV/AIDS.
Tác dụng phụ có thể xảy ra khi tiêm ngừa thuỷ đậu:
- Đau, đỏ, sưng phù chỗ tiêm thuốc (20%).
- Hồng ban - bóng nước dạng thuỷ đậu (3%-5%).
- Hiếm gặp: sốc phản vệ, viêm phổi, viêm não.
Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:
Khoa Da Liễu Bệnh viện Quốc tế City
Số 3, đường 17A, P. Bình Trị Đông B, Quận Bình Tân, TP.HCM.
ĐT: (8428) 6280 3333 (Máy nhánh 8191) để gặp nhân viên tư vấn.
Website: www.cih.com.vn.