U nang buồng trứng có nguy cơ ung thư?

U nang buồng trứng là bệnh lý phụ khoa hay gặp, đặc biệt trong lứa tuổi sinh sản. Đáng lo ngại hơn là có 15% các khối u buồng trứng là ác tính.

TS.BS Nguyễn Thị Minh Thanh, Phó Khoa Khám chuyên sâu sản phụ khoa và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết: U nang buồng trứng là bệnh phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Phần lớn các khối u được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe, siêu âm tổng quát hay phát hiện khối vùng chậu qua khám bụng và phụ khoa.Khối u buồng trứng thường có tiến triển âm thầm không có các triệu chứng rõ ràng. Do không có các triệu chứng nên các ung thư buồng trứng thường được phát hiện muộn, khi đã tiến triển di căn xa. Ngay cả khi ung thư buồng trứng thì các triệu chứng vẫn không phải là triệu chứng của buồng trứng mà chủ yếu là triệu chứng ngoài phụ khoa do khối u di căn hay chèn ép các cấu trúc lân cận.

Có hai dạng nang buồng trứng thường gặp đó là nang cơ năng và nang thực thể.

Nang cơ năng

Nang noãn nang thường gặp ở tuổi dậy thì, quanh mãn kinh. Đa số các nang noãn tự biến mất trong vòng 6 tuần, mà không cần bất cứ can thiệp điều trị nào. Khi nang noãn nang có thể có các triệu chứng đau vùng bụng dưới, lệch 1 bên với mức độ nhẹ tới trung bình. Đau thường kèm rối loạn kinh nguyệt. Đôi khi nang noãn có thể gây vỡ gây đau bụng cấp.

Nang hoàn tuyến thường gặp trong thai trứng và đa thai, dùng thuốc kích thích phóng noãn trong vô sinh, thường gặp ở cả 2 bên buồng trứng, sẽ tự thoái triển khi thai kì kết thúc. Có các triệu chứng đau tiểu khung. Phẫu thuật chỉ đặt ra khi có dấu hiệu xoắn nang, vỡ nang.

Nang hoàng thể là nang xuất hiện sau phóng noãn có thể có nang tồn dư hoặc nang xuất huyết. Triệu chứng của nang tồn dư có thể chậm kinh, ra huyết âm đạo bất thường, đau bụng nhưng không có thai. Nang xuất huyết là hiện tượng xuất huyết trong lòng hoàng thể thông thường xuất huyết trong nang sẽ tự cầm, tự mất. Một số rất nhỏ nang xuất huyết không tự cầm sẽ gây chảy máu trong ổ bụng, gây đau bụng cấp vùng bụng dưới. Với trường hợp này, đôi khi phải phẫu thuật cầm máu.

Nang thực thể

U nang nước: là u lành tính, thường vỏ mỏng, cuống dài, trong chứa dịch trong, nang thường không dính xung quanh, đôi khi có nhú ở trong mặt trong hoặc mặt ngoài của vỏ nang, nếu có nhú thường là ác tính.

U nang nhầy: nang có nhiều thùy, nên có thể rất to thành nang dày trong chứa chất nước đặc nhày màu vàng, nang có thể dính vào các tạng xung quanh. Bệnh nhân thường có các triệu chứng căng tức bụng dưới thường phát hiện dựa vào khám phụ khoa và khám tiểu khung, siêu âm phụ khoa.

Nang lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng: là nội mạc tử cung chức năng lạc tại vị trí buồng trứng. Phần lớp các nang lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng thường đơn thuần không có triệu chứng cơ năng, hoặc gây đau, hoặc gây hiếm muộn, hiếm khi gây ác tính, thường phát hiện tình cờ qua khám phụ khoa định kì hoặc phát hiện khi đau bụng kinh nhiều tăng lên hoặc khám hiếm muộn vô sinh.
U bì buồng trứng: có thể gặp ở tuổi sinh đẻ, tuổi sau mãn kinh hoặc ở trẻ em. 10% u quái có thể gặp khi mang thai. Thành nang có cấu trúc nhu da có lớp sừng, mỡ, mồ hôi trong nang chứa tóc, răng, bã đậu. Các triệu chứng thường mờ nhạt không có triệu chứng rõ ràng, thường phát hiện khi khám phụ khoa, siêu âm ổ bụng, chụp X-quang ổ bụng.

Theo TS.BS Nguyễn Thị Minh Thanh, các biến chứng mà chị em có thể gặp phải khi mắc u nang buồng trứng bao gồm:

Xoắn u nang: cấp hay bán cấp thường xảy ra với u nang bì, kích thước không to lắm, đôi khi xảy ra với nang nhày, nang nước. Triệu chứng đau đột ngột dữ dội, vã mồ hôi, choáng nôn cần mổ cấp cứu.
Vỡ u nang: thường xảy ra khi bị xoắn nhiều vòng hoặc do sang chấn va đập mạnh vào u nang.

Ung thư: có thể gặp ở nang nước có các nhú trong vỏ nang.

Nhiễm khuẩn nang: xảy ra khi xoắn u nang, nhiễm khuẩn làm to lên dính vào các tạng xung quanh có biểu hiện nhiễm trùng nhiễm độc.

Nang chèn ép tiểu khung: chèn ép trực tràng, bàng quang, niệu quản gây táo bón bí tiểu... Nang to tiến triển trong nhiều năm choán hết ổ bụng chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây phù, cổ chướng...

Có thai kèm u nang: u nang có thể gây sảy thai, đẻ non, gây u tiền đạo. Thường phẫu thuật u nang khi thai ở tháng thứ 4. Nếu có biến chứng xoắn nang thì phải phẫu thuật bất kì tháng nào.

U nang buồng trứng là một bệnh lý thường gặp ở phụ nữ và đa số là các khối u lành tính (ít gây ung thư). Tuy nhiên, đây là loại ung thư có độ ác tính cao và thường không có triệu chứng gì trong giai đoạn sớm, chỉ có thể phát hiện khi khám phụ khoa và siêu âm. Do đó, chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ 4 - 6 tháng/lần để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của u nang buồng trứng cũng như các bệnh phụ khoa khác.